تحلیل اثر پراکنش مکانی کپه‌ای درختان بنه (Pistacia atlantica Desf) بر ویژگی‌های زیست‌سنجی آن‌ها با استفاده از تابع همبستگی نشان‌دار در جنگل تحقیقاتی بنه استان فارس

تحلیل پراکنش مکانی درختان در مناطق خشک و نیمه‌­خشک اطلاعات ارزشمندی در مورد برهمکنش آن‌ها و چگونگی تأثیرشان بر یکدیگر ارایه می‌کند. این پژوهش با هدف بررسی نحوه تأثیرپذیری ویژگی­‌های زیست­‌سنجی درختان بنه (Pistacia atlantica Desf.) از پراکنش مکانی کپه­‌ای آن‌ها در ناحیه رویشی زاگرس انجام شد. بخشی از جنگل تحقیقاتی بنه در استان فارس انتخاب شد و علاوه‌بر ثبت موقعیت مکانی درختان با قطر برابر سینه بیشتر از 2/5 سانتی‌متر؛ قطر برابر سینه، ارتفاع و مساحت تاج هر درخت اندازه­‌گیری شد. درختان بنه با قطر برابر سینه بیشتر از 10 سانتی‌متر به‌عنوان درختان بالغ و کمتر از 10 سانتی‌متر به‌عنوان نهال طبقه‌بندی شدند. برای دستیابی به اهداف مطالعه، از واریوگرام نشان­دار و تابع همبستگی نشان­دار تک­متغیره (به‌ترتیب γ(r) و kmm(r)) و دومتغیره (به‌ترتیب γm1m2(r) و km1m2(r)) استفاده شد. مقایسه توزیع مکانی درختان بنه با فرآیند پواسون همگن نشان داد که توزیع مشاهده‌شده درختان دارای ناهمگنی مکانی معنی­‌دار (در سطح خطای 0/05) بود. این ناهمگنی ناشی از شرایط نامطلوب رویشگاهی منطقه مطالعاتی بود. نتایج شکل تک­متغیره و دومتغیره γ(r) و تابع kmm نشان داد که قطر برابر سینه، ارتفاع و مساحت تاج درختان بنه که تا فاصله سه متری از یکدیگر قرار گرفته بودند، کمتر از میانگین کل بود. همچنین، نتایج نشان داد که ویژگی­‌های زیست­‌سنجی مورد مطالعه در نهال­‌های بنه که درخت بالغ بنه تا فاصله سه متری آن‌ها قرار داشته، کمتر از میانگین کل بود. به‌طور کلی، نتیجه­‌گیری شد که تجمع درختان بنه در کنار یکدیگر به‌دلیل ناهمگنی شرایط رویشگاهی بر ویژگی­های زیست­‌سنجی آن‌ها تأثیر منفی گذاشته و مانع افزایش آن‌ها شده بود.